Profile Branży: Hideo Kojima

Chociaż większość skośnookich wydaje się nam podobna, jest kilka twarzy, które rozpoznajemy i kojarzymy bez trudu. Ba, znamy nawet ich nazwiska! To także jedna z zalet naszego hobby - znamy najpopularniejszych i najlepszych deweloperów, twórców naszych ukochanych, kultowych produkcji. Jedną z takich legend jest bez wątpienia Hideo Kojima - oto jego "życie i twórczość" w pigułce.

Chociaż większość skośnookich wydaje się nam podobna, jest kilka twarzy, które rozpoznajemy i kojarzymy bez trudu. Ba, znamy nawet ich nazwiska! To także jedna z zalet naszego hobby - znamy najpopularniejszych i najlepszych deweloperów, twórców naszych ukochanych, kultowych produkcji. Jedną z takich legend jest bez wątpienia Hideo Kojima - oto jego "życie i twórczość" w pigułce.

 

Hideo urodził się blisko 47 lat temu w Tokio. Jak większość legend, tak i on miał ciekawą przeszłość.  Gdy był mały przeniósł się wraz z rodziną do miasta Kawanishi na zachodzie kraju. Ojciec serii Metal Gear Solid pytany o wspomnienia z dzieciństwa często odwołuje się do widma śmierci jakie nad nim wisiało za młodu: "Gdy byłem mały spotkało mnie kilka przykrych incydentów. Prawie utonąłem gdy byłem nad rzeką, o mało nie rozszarpało mnie stado dzikich psów oraz o mały włos, a zostałbym przejechany przez pociąg gdy przechodziłem przez tory" - wspomina po latach. Czy te wydarzenia miały wpływ na Kojimę , twórcę niezapomnianych hitów, które mają oddane rzesze fanów na całym świecie? Możliwe, że tak lecz jak sam wspomina to  pusty dom, który zastawał po powrocie ze szkoły, wymusił na nim organizowanie samemu czasu wolnego i znalezienie obiektu zainteresowania. Rodzice nie mieli dla niego czasu, liczyła się dla nich kariera, zapominając jednocześnie o więziach rodzinnych. Pasją Kojimy stała się więc  telewizja - "Oglądałem telewizję cały czas, wszystko od rozrywki przez programy kucharskie a na anime kończąc. Co oglądałem nie było ważne. Telewizja towarzyszy mi do dziś. Gdy podróżuję i zatrzymuje się w hotelu od razu włączam telewizor. Po to by nie czuć się samotnym" -podsumowuje swoje najmłodsze lata  spędzone w regionie Kansai.

Nieco później zaczęły się marzenia o karierze reżysera. Jak sam wspomina pasjonował się kinem sci-fi, co zostało mu do dziś, można to zauważyć chociażby w wielu jego grach, które nawiązują do jego ulubionych filmów. Ot, choćby seria Metal Gear Solid pełna jest odniesień do takich klasyków kina sci-fi jak "Ucieczka z Nowego Jorku", "Odyseja Kosmiczna" czy też "Full Metal Jacket". Kojima od najmłodszych lat chciał zostać artystą, w związku z tym zaczął pisać. Kariera Hideo-pisarza zaczęła się w szkole średniej, gdzie tworzył nowele. Jednak nie dostał tak naprawdę szansy, gdyż jego dzieła były odrzucane przez czasopisma, które chciały krótsze i mniej skomplikowane formy wypowiedzi. "Oni chcieli historyjki na 100 stron, moje miały objętość czterokrotnie większą". Pozostawiło to uczucie bezsilności i odrzucenia, z którym zmagał się już w dzieciństwie. Kariera artysty w Japonii kłóci się z akceptowalnym przez społeczeństwo modelem. Zakłada on odpowiednia edukację i znalezienie dobrze płatnej pracy w przyszłości, a jak sam wspomina: "Członek mojej rodziny, który  był artystą, nie miał za dużo pieniędzy, to mnie początkowo zniechęciło." Na szczęście nie porzucił marzeń o zostaniu twórcą gier. Podczas studiów ekonomicznych zaczął fascynować się grami, wtedy to właśnie postanowił związać się z branżą, co jak pokazuje historia, wyszło mu na dobre. No OK - to nam, graczom wyszło to na dobre, właściwie bez niego gry nie byłyby takie same. Jednak początki nie były łatwe. Gdy mówił znajomym o swoich zamiarach ci pukali się w głowę: "Pamiętam jak podczas podróży pociągiem spotkałem znajomego ze studiów. Powiedziałem mu, że jestem twórcą gier. Wytrzeszczył oczy, nie mógł uwierzyć, że marnuję czas na takie bzdury". Przez te wszystkie lata jednak nastawienie ludzi się zmieniło. Kojima to marka, która nie zawodzi. W jednym z wywiadów powiedział, iż w wieku 40 lat nie chce martwić się o budżet, wydawcę swoich produkcji.  To budżety i wymagania wydawcy zabijają kreatywne produkcje. Według Kojimy tylko niezależność pozwala tworzyć mu gry o jakich zawsze marzył.

 

Jednak zanim został ikoną branży gier, jego kariera zaczęła się na dobre  w latach 80. gdy dołączył do Konami. W 1986r. zaczął pracę na platformie MSX przy sequelu Antarctic Adventure - prostej zręcznościówki, w której kierujemy małym pingwinem zbierając po drodze różne rzeczy. Kojima był asystentem reżysera. To jednak nie było to, o czym marzył Kojima. I tak dochodzimy do roku 1987, który był przełomem w dotychczasowej karierze. Hideo został konsultantem przy nowo tworzonej grze Metal Gear na platformę MSX2. Grze, która zbudowała legendę Kojimy - nazywanego przez niektórych "bogiem gier". Imię bohater zawdzięcza bohaterowi "Ucieczki z Nowego Jorku", Snake'owi Plisskenowi. Fabuła nowej gry skupiła się na Solid Snake'u, żołnierzu, którego zadaniem jest niedopuszczenie do nuklearnej zagłady z rąk Outer Heaven - organizacji mającej w posiadaniu niszczycielską broń masowej zagłady, Metal Geara. Sama gra była natomiast skradanką z elementami akcji. W międzyczasie Hideo stworzył grę Snatcher, która była przygodówką mocno inspirowaną filmem Ridleya Scotta "Blade Runner" - okazała się sporym sukcesem, podobnie jak Metal Gear. Pojawił się również port Metal Geara na NES-a, z którym jednak Kojima nie miał nic wspólnego, a sama gra została skrytykowana przez Kojimę za niektóre elementy gameplayu. W roku 1990 pojawił się sequel Metal Gear2: Solid Snake. Kolejnym projektem Kojimy była gra Policenauts, której historia skupia się na detektywie badającym śmierć swojej byłej żony i zaginięciu jej nowego męża. Gra należy do gatunku point'n'click, podlana jest klimatem noir/sci-fi i jest jedną z najlepszych w dorobku Kojimy, która niestety nigdy oficjalnie nie opuściła granic Japonii.

Statkiem, który pozwolił wypłynąć Hideo na szerokie wody, była premiera pewnej szarej maszynki Sony. To właśnie dzięki PlayStation nasz bohater zaprezentował się całemu światu. Cztery lata po premierze PSX-a Konami stworzyło GRĘ. Tytuł do dziś uznawany za jeden z najlepszych w historii branży, Metal Gear Solid - sequel dwóch poprzednich tytułów z tego uniwersum. Prezentacja urywka gameplayu na targach E3 w Los Angeles zrobiła swego czasu niezłe zamieszanie. Tytuł przełomowy pod wieloma względami, był pierwszą próbą Konami z grafiką 3D i voice actingiem. Próbą, która zakończyła się sporym sukcesem, należy dodać. Hideo był odpowiedzialny za praktycznie każdy element. Sam napisał historię i wyreżyserował grę, która sprzedała się w ilości 6 mln sztuk na całym świecie. W ogóle franczyza Metal Gear na całym świecie znalazła 25 mln nabywców. Imponujące, biorąc pod uwagę fakt, iż każda gra z tego uniwersum prezentowała wysoki poziom, który często niestety jest niedostępny dla wielu deweloperów. IGN wystawił grze notę 9.8/10 co zdało się być notą całkowicie zasłużoną, a w 2002 r. uznał ją za najlepszą grę w historii PSX-a. Gamespot porównał pierwszą część MGS-a do dzieła sztuki, a Entertainment Weekly rozpływał się w zachwytach nad filmowością i nową definicją gry składankowej. Wielu graczy do dziś płacze w kołdrę przypominając sobie scenę ze Sniper Wolf czy pojedynek z Psycho Mantisem, który podczas walki potrafił poinformować, iż właśnie wymazał nasze save'y z gier. Ach, co to były za czasy... Takich gier już się nie robi. No chyba, że zrobi je Kojima. Deweloperzy całymi garściami czerpią z innowacyjnych rozwiązań produkcji Kojimy. Takie tytuły jak Splinter Cell czy Assasin's Creed są spuścizną po tej wielkiej grze. W 2001 roku Konami stworzyło sequel gry-legendy - Metal Gear Solid 2: Sons of Liberty, tytuł budzący do dziś spore kontrowersje. W PSX Extreme dostał "słynną" ocenę  8-, która swego czasu groziła wysypem listów z wąglikiem, przysyłanych do redakcji przez maniaków serii, którzy nie mogli pogodzić się z tak niską oceną. Bohaterem gry nie był Snake jak to było zazwyczaj, a młody agent Raiden, który rozprawiał się z terrorystami określającymi siebie mianem Sons of Liberty. Kontrowersje dotyczyły głównie Raidena, zwanego pieszczotliwie "ciepłasem" przez co łagodniejszych fanów uniwersum. Gra mimo to zebrała na świecie dobre noty i sprzedała się lepiej od pierwowzoru.

Kolejną gra z serii był Metal Gear Solid 3: Snake Eater, który zbliżył się jakościowo do pierwowzoru bardziej aniżeli część druga. Jako główny bohater powrócił uwielbiany przez wszystkich Snake. Historia działa się podczas zimnej wojny i była kolejną próbą podjęcia tematu broni nuklearnej. Jak wspomina Kojima: "Podczas zimnej wojny, USA i ZSRR ścigały się w tworzeniu coraz to bardziej niszczących broni nuklearnych. Dwa supermocarstwa stały przeciwko sobie, a cały świat drżał w strachu o swoją przyszłość. Teraz to się zmieniło zupełnie, USA i Rosja są w o wiele lepszych stosunkach niż wtedy. To było takie głupie, że losy całego świata zależały od dwóch krajów. W MGS3 chcę pokazać ten podział, opowiedzieć o tym jak dwa kraje nieomal zniszczyły świat."  W ogóle ta fascynacja bronią nuklearną u Kojimy to ciekawa sprawa. Pytany przez dziennikarzy skąd takie inspiracje w serii MGS, opowiada o swoich rodzicach, którzy w latach 30., podczas bombardowania Tokio przemierzali ulice w celu znalezienia schronów: "Ojciec często opowiada mi historię jak uciekał przed bombami. Mówi o rannych dzieciach, które nosił na rękach. Sądzę, że to miało na mnie największy wpływ". Kojima brał udział jako producent również przy przenośnych wersjach swoich gier. Największym sukcesem spośród mniejszych wersji MGS-a może pochwalić się w wydana w tym roku na PSP Metal Gear Solid: Peace Walker, która otrzymała najwyższe noty m.in. od magazynu Famitsu. Przy tej produkcji Kojima był reżyserem, scenarzystą oraz game designerem.
Jak dotąd ostatnią grą na stacjonarne maszyny spod znaku MG jest Metal Gear Solid 4: Guns of the Patriots, wydana w 2008 r. na PlayStation 3. Grę stworzyło Kojima Productions - studio powstałe w 2005 r., którego genialny twórca jest szefem. Dzięki temu jak przyznaje może skupić się na tworzeniu naprawdę kreatywnych gier. Wracając do gry, okazała się kolejnym wielkim sukcesem, zgarniając nagrody za Grę Roku od wielu branżowych mediów. Jednak i tym razem nie zabrakło szczypty kontrowersji, jak przy okazji Sons of Liberty - tyle, że innego rodzaju. Wielu oddanych, długoletnich fanów serii zdecydowało się na krytykę MGS4 za wciąż powielane archaiczne rozwiązania i zamiłowanie Kojimy do przydługich scenek przerywnikowych. Nie da się jedank ukryć, że wszystko co wychodzi spod ręki Kojimy i ma w nazwie słowa-klucze "Metal-Gear", jest jak kura znoszącą złote jaja. Najnowszą odsłonę serii Metal Gear Solid o podtytule Rising zapowiadano na rok 2011, jednak ostatnie doniesienia mówią o możliwym przesunięciu na 2012. Wielu fanów obawia się jej zawartości, gdyż głównym bohaterem ponownie jest zniewieściały Raiden. Fabularnie przedstawiać ma wydarzenia, które dzieją się pomiędzy Sons of Liberty a Guns of the Patriots, a w gameplayu więcej nacisku ma być położone na akcję niż stealth, co także może nie spodobać się wielu miłośnikom MGS-a. Jednak miejmy nadzieję, że Mistrz i tym razem nie zawiedzie. Co ciekawe, gra ukaże się również na X360, którego posiadacze do tej pory mogli jedynie cieszyć się portem Metal Gear Solid 2: Substance na pierwszego Xboksa.

Jednak Hideo, znany głównie z serii Metal Gear Solid, ma w swoim dorobku także inne godne uwagi gry. Takie jak chociażby dwie z serii Zone of the Enders, wydane na PS2 i umiejscowione w XXII wieku (ostatnio pojawiły się plotki o powstającej na PS3 kontynuacji). Historia skupiała się na walkach robotów i fabule, która pełni ważną rolę w każdej grze Kojimy. W ogóle wszystkie produkcje Hideo poruszają ważne problemy - polityczne, psychologiczne czy też naukowe. Autor często wspomina, iż jego bohaterowie to ludzie zmagający się z problemami, które mają ukazać graczom ważne rzeczy, które dzieją się w ich własnym otoczeniu. Duży nacisk kładzie na filmowość swoich produkcji oraz fabułę, która jest niedoścignionym wzorem dla większości innych gier przygodowych. Jako inspirację dla swoich tytułów Hideo wymienia książki, filmy oraz gry, w które grał lata temu, takie jak chociażby Portopia Murder Case na Famicoma. Od lat jego pasją jest psychologia: "Zwykli ludzie są moją inspiracją". Przechodnie, których mija każdego dnia, anonimowe osoby dostarczają mu tematów, które wykorzystuje w swoich dziełach. Czyta dużo książek i pochłania filmy w wolnym czasie.

Kojima zabiera również głos w kwestii słabej kondycji japońskiego przemysłu growego: "Japoński przemysł gier wypalił się, nie ma tego zapału, który charakteryzował Japonię w latach 80. i 90. Nie przepadam za rozmowami z japońskimi twórcami. Zachodni twórcy są bardziej energiczni i charakteryzują się większym zapałem. Więcej dobrych gier powstaje w USA i Europie. Mówienie, że nie masz czasu, na to, co kochasz przez pracę, używanie pracy jako wymówki, nie pozwoli Ci się rozwinąć. Wytwarzanie nowych umiejętności, na najbardziej fundamentalnym poziomie, jest oparte na twojej pasji twórczej."
Kojima zauważa, iż tworzenie gier obecnie jest bardziej biznesem niż procesem twórczym. Dlatego też między innymi zdecydował się powołać do życia Kojima Productions. Ostatnią grą, wydaną przez Kojima Productions jest Castlevania Lords of Shadow, która jest restartem dla zasłużonej serii, zrywając z dotychczasową dwuwymiarowością i wzorem God of War będąc slasherem napakowanym akcją.

 

Sam Kojima, mimo filmowych inspiracji w swoich tytułach, nie chciałby zobaczyć filmu na podstawie swojej serii. Zdaje sobie sprawę z siły marki, jednak nie uważa, aby film taki potrafił w dobry sposób pokazać to, co gra jest w stanie zaprezentować na ekranie. Krytycznie odnosi się do tego typu projektów: "Hollywood cierpi na brak pomysłów. Wykorzystują każdą markę, która może im przynieść kasę. Podobnie z grami - tu też zauważam brak nowych, świeżych pomysłów". Hideo nie lubi grać w swoje stare gry. Wg niego to coraz większy postęp technologiczny jest odpowiedzialny za ewolucję w naszej branży: "Na wcześniejszych konsolach operując paletą 16 kolorów mieliśmy za zadanie wmówić graczowi, że ogląda wspaniały zachód słońca. Dziś jest to znacznie łatwiejsze do osiągnięcia". Znana jest również powszechna niechęć Kojimy do japońskich dziennikarzy. Oskarża ich o niekompetencję i nierzetelne podejście do zawodu, ale z takim bagażem doświadczenia i ugruntowaną pozycją ma pewnie podstawy by tak sądzić. Prywatnie to jednak wciąż skromny człowiek, chętnie rozdający autografy i odpowiadający na pytania fanów. 25 mln sprzedanych MGS-ów, blisko 20 lat doświadczenia, miliony fanów - to musi robić wrażenie. Historia toczy się dalej, kolejny jej epizod już się zbliża. A wtedy sprawdzimy, czy Mistrz nie stracił swojej mocy.

[Radosław Dorosz]


Projekty, w których uczestniczył:

Przygodówki:
"    Snatcher (1988: PC88, MSX2) - Writer/Director
"    SD Snatcher (1990: MSX2) - Original Writer
"    Snatcher CD-ROMantic (1992: PC-Engine) - Writer/Director
"    Policenauts (1994: PC98, 1995: 3DO, 1996: PlayStation, 1996: Saturn) - Writer/Director
Tokimeki Memorial Drama:
"    Tokimeki Memorial Drama Series Vol. 1: Nijiiro no Seishun (1997: PlayStation, Sega Saturn) - Planner/Producer/Drama Director
"    Tokimeki Memorial Drama Series Vol. 2: Irodori no Love Song (1998: PlayStation, Sega Saturn) - Planner/Producer
"    Tokimeki Memorial Drama Series Vol. 3: Tabidachi no Uta (1999: PlayStation, Sega Saturn) - Executive Director
Zone of the Enders:
"    Zone of the Enders (2001: PlayStation 2) - Producer
"    Zone of the Enders: The 2nd Runner (2003: PlayStation 2, 2003: Special edition for PlayStation 2) - Producer
Boktai:
"    Boktai: The Sun Is in Your Hand (2003: Game Boy Advance) - Game Design/Producer
"    Boktai 2: Solar Boy Django (2004: Game Boy Advance) - Producer
"    Boktai 3: Sabata's Counterattack (2005: Game Boy Advance) - Producer
"    Lunar Knights (2006: Nintendo DS) - Producer
Castlevania:
"    Castlevania: Lords of Shadow (2010: Xbox 360, PlayStation 3) - Executive Producer
Inne:
"    Penguin Adventure (1986: MSX) - Assistant Director
"    Lost World (1986: MSX, canceled) - Writer/Director
"    Stock Trading Trainer : Kabutore (2006: Nintendo DS) - Producer
"    Kabushiki Baibai Trainer Kabutore! Next (2007: Nintendo DS) - Producer
"    Super Smash Bros. Brawl (2008: Wii) - Designer of Shadow Moses Island stage.
"    Twelve Tender Killers (2008: Mobile Phones) - Producer
"    Gaitame Baibai Trainer: Kabutore FX (2009: Nintendo DS)

 

Seria Metal Gear - producent/reżyser:

1987 Metal Gear MSX2
1990 Metal Gear 2: Solid Snake MSX2
1998 Metal Gear Solid PSX
1999 Metal Gear Solid: Integral PSX
2000 Metal Gear: Ghost Babel GBC
2001 Metal Gear Solid 2: Sons of Liberty PS2
2002 The Document of Metal Gear Solid 2 PS2
2002 Metal Gear Solid 2: Substance PS2
2004 Metal Gear Solid: The Twin Snakes NGC
2004 Metal Gear Solid 3: Snake Eater PS2
2004 Metal Gear Acid PSP
2005 Metal Gear Acid 2 PSP
2005 Metal Gear Solid 3: Subsistence PS2
2006 Metal Gear Solid: Digital Graphic Novel PSP
2006 Metal Gear Solid: Portable Ops PSP
2007 Metal Gear Solid: Portable Ops Plus PSP
2007 Metal Gear Solid 2: Bande Desinee DVD
2008 Metal Gear Solid Mobile MP
2008 Metal Gear Acid Mobile MP
2008 Metal Gear Solid 4: Guns of the Patriots / Metal Gear Online PS3
2008 Metal Gear Online: Gene Expansion PS3
2008 Metal Gear Online: Meme Expansion PS3
2009 Metal Gear Online: Scene Expansion PS3
2009 Metal Gear Solid Touch iPhone
2010 Metal Gear Arcade Arcade
2010 Metal Gear Solid: Peace Walker PSP


Lista książek i filmów inspirujących Kojimę w pracy:

- Lucien Nahum "Shadow 81"
- Desmond Bagley, "High Citadel" - "Cytadela w Andach", wydana w Polsce
- John le Carre "The Spy Who Came in from the Cold" - "Ze śmiertelnego zimna",
- Inami Itsuva "Duck Call"
- Robert A. Heinlein "The Door into Summer"
- Brian Aldiss "Hothouse" - "Cieplarnia",
- "Działa Nawarony"
- "Wielka ucieczka"
- "Goldfinger"
- "2001: Odyseja kosmiczna"
- "Planeta Małp"
- "Łowca jeleni"
- "Świt żywych trupów"
- "Full Metal Jacket"
- "Predator"
- "Szklana pułapka"
- "Heat"
- "Helikopter w ogniu"
- seria filmów o Jasonie Bournie
- "Casino Royale"
- "Ludzkie dzieci"