Retrogranie: Grand Theft Auto: Vice City

Pierwsza gra z serii Grand Theft Auto pojawiła się pod koniec 1997 roku na PlayStation. Jej fabuła toczyła się w trzech fikcyjnych miastach: Liberty City, San Andreas i Vice City. I to właśnie to trzecie trafiło do dzisiejszego odcinka. Grand Theft Auto: Vice City to tytuł czerpiący garściami z takich filmów jak Chłopcy z ferajny z 1990 roku, Człowiek z blizną z 1983 roku czy o rok młodszego serialu Policjanci z Miami.

Projekt ruszył zaraz po skończeniu Grand Theft Auto III. Gra wygrywała kolejne nagrody i w związku z tym presja jaka towarzyszyła zespołowi podczas tworzenia następnej odsłony była silniejsza – oczekiwania względem Vice City były ogromne. Było więc bardzo trudno. Stworzenie gry zajęło zespołowi 9 miesięcy. To spore osiągnięcie, tym bardziej jeśli weźmiemy pod uwagę sukcesy jakie tytuł osiągnął w późniejszym czasie. Okres produkcji Houser określił agresywnym i szybkim. Wszyscy byli bardzo zdenerwowani, tym bardziej że wtedy byli jeszcze małą firmą, a Take-Two stojące nad nimi miało spore wymagania odnośnie sukcesów opowieści o Tommym Vercetti. Sam wspomina, że końcowy etap dewelopingu był dla niego mrocznym i przytłaczającym okresem. Obawiał się, że zawiedzie fanów. Związek pomiędzy twórcą i odbiorcą jest dla niego najważniejszy i wolałby nie wydać w ogóle gry, lub żeby nikt jej nie kupił aniżeli mieliby być zawiedzeni.

 

Wirtualne miasto Vice City jest mocno wzorowane na Miami lat osiemdziesiątych. Pomysł pojawił się podczas tworzenia Grand Theft Auto 1969: London, ale w ostateczności zamysł nie trafił do tytułu z bliżej nieokreślonych powodów. Jak wspominał Sam Houser, producent wykonawczy, podczas szukania kierunku dla nowego GTA zespół ma wręcz nieograniczone możliwości – gangsterski świat jest dość zróżnicowany, ale deweloperzy szukają inspiracji również w kulturze, modzie, muzyce i aurze danego okresu. Ludzi z Rockstar North od zawsze najbardziej pociągały lata osiemdziesiąte i to właśnie w tym kierunku się udali tworząc Vice City. Według producenta jest to najbardziej barwny okres przestępczości – „dlatego, że to wszystko nawet nie wyglądało jak przestępstwo. Ludzie byli szczęśliwi żyjąc w świecie przepychu, drogich samochodów i narkotyków i nie przeszkadzali im nawet Kubańczycy strzelający do ludzi na ulicach. W tych czasach wszystko było szalone, wywrócone do góry nogami. Dodatkowo działo się w Ameryce co czyniło wszystko jeszcze bardziej zwariowanym”.

Człowiek z blizną to jeden z ulubionych filmów twórcy, ale to telewizyjny serial Policjanci z Miami najbardziej wpłynął na charakter gry. Sam Houser wielokrotnie obejrzał wszystkie odcinki i do dziś jest pod wrażeniem tego jak scenarzysta, Michael Mann z wizją podszedł do scenografii i jak genialnie bawił się światłem i kolorystyką. To samo tyczy się ścieżki dźwiękowej, która według Sama idealnie komponuje się z obrazem i każdy odcinek jest wypełniony czymś co można określić miniaturowymi teledyskami popowymi. Coś podobnego miało znaleźć się w Vice City. Wszystkiemu „winny” jest sposób w jaki producent spędzał czas po kończeniu dnia w pracy nad „trójką”. Zawsze po powrocie do domu brał się za oglądanie Miami Vice. Trwało to przez rok i wielokrotnie podczas seansu wyobrażał sobie co by było gdyby przeniósł to i owo do GTA.

 

Aaron Garbut, który w tamtym czasie odpowiadał za design artystyczny serii, bardzo ciężko pracował nad tym, by tą neonową kolorystykę z serialu przenieść do gry. Dokładnie wiedział czego szuka, ale trudno było to osiągnąć. Gdy się jednak udało, miał ogromną satysfakcję. Oprócz tego chciano przenieść wszelakie pojazdy jakich używali bohaterowie telewizyjnego dzieła – motorówki, helikoptery, piękne samochody i motocykle. Ich design jest inspirowany prawdziwymi modelami. Po stworzeniu Porsche i zrobieniu animacji Tommiego, który wsiada do pojazdu wszyscy stwierdzili, że to nie przejdzie. Trzeba było więc zmienić design pojazdu. Był to jeden z najsmutniejszych momentów produkcji. Gdyby mieli możliwość, zdobyliby licencje, ale żadna z firm motoryzacyjnych się do nich nie zbliża.

Ważnym elementem wirtualnego świata gangsterów są ich głosy. W roli głównego bohatera wystąpił Ray Liotta. Kiedy Sam i jego brat Don spotkali się w restauracji z Rayem, rozmawiali o tym jaka będzie gra i co się w niej pojawi. Następnego dnia Liotta powiedział do Dona „Twój brat to kompletny wariat” – choć w wykonaniu aktora brzmiało to wulgarniej. Houser bardzo dobrze wspomina współpracę z aktorem – mimo iż bywało z tym różnie. Ray Liotta niejednokrotnie był zapalony do pracy, ale bywały dni kiedy był w jakimś dole i nie za bardzo miał ochotę na mówienie do mikrofonu. Producent ma jednak jedno niemiłe wspomnienie z aktorem, który niegdyś wystąpił w Chłopcach z ferajny jako Henry Hill. Gdy już Vice City doczekało się swojej premiery i osiągnęło spory sukces, Liotta skomentował całość stwierdzeniem, iż skoro gra była tak wielka, to powinien zażyczyć sobie więcej kasy – sugerując, że jeśli będzie miał jeszcze raz współpracować z Rockstar to zażąda większej zapłaty. Houser po usłyszeniu tego komentarza stwierdził, iż następnego razu nie będzie, bo nienawidzi podobnych zagrywek. Jak zlikwiduje szanse na kolejną współpracę? Zabije bohatera – ot i po wszystkim, nie ma postaci, nie ma roli.

 

Jest to druga gra z serii przedstawiona w pełnym trój wymiarze – rzecz zapoczątkowana przez Grand Theft Auto III w 2001 roku. Debiut „trójki” jest nie tylko rewolucją w samym GTA, ale również w przemyśle gier wideo. Od jej premiery, sprzedaż franczyzy gwałtownie podskoczyła, a każda kolejna gra była wyznacznikiem najwyższej jakości wśród gier gangsterskich.

Oprócz Raya Liotty pojawił się również Danny Trejo znany jako Maczeta, Razor Charlie z Desperado i wielu innych raczej mało przyjemnych ról. W grze mówi jako Umberto Robina – przywódca kubańskiego gangu, dla którego Tommy wykonuje kilka misji związanych głównie z eliminacją Haitańczyków. Zrodziło to niemałe kontrowersje. Przeciw Rockstar Games wystąpiła haitańska i kubańska organizacja z Ameryki działająca przeciw dyskryminacji – bardzo oburzył ich pewien rozkaz dla Vercettiego, który określał wirtualnych imigrantów w dość obraźliwy sposób. Według oskarżycieli gra propagowała anty-kubańskie i anty-haitańskie zachowania, rasizm i ludobójstwo. W tym czasie Rockstar Games wydało oświadczenie w prasie, że rozumie uczucia grup, ale wyciągają zbyt pochopne wnioski. Wraz z dalszymi naciskami obiecano, że jeśli zajdzie taka potrzeba, to wspomniane linie dialogu zostaną usunięte. Skończyło się na tym, że w 2004 wydano trzecią wersję gry pozbawioną wszelkich odniesień do przedstawicieli tych grup.

 

W późniejszym czasie kreatorzy zostali osądzeni na podstawie zbrodni dokonanych przez nastolatka grającego w GTA III i Vice City. Na początku 2005 roku oskarżono twórców i wydawców gry, po tym jak 17 letni młodzieniec w 2003 roku zabił trzech policjantów, po uprzedniej kradzieży samochodu. Gdy został przyprowadzony na posterunek w Fayette, zabrał jednemu z funkcjonariuszy broń służbową, po czym śmiertelnie postrzelił jego i pozostałych dwóch policjantów. Po całym zajściu Moore ukradł jeden z radiowozów i nim uciekł. W późniejszych rozprawach sądowych został skazany na śmierć za swoje działania. Osądzono również sklepy GameStop i Wal-Mart mających siedziby w mieście Jasper za sprzedanie gier (GTA III i VC) nieletniemu, wydawcę gry Take-Two i Sony jako producenta PlayStation 2. Poza tym tytuł spotkał się również z cenzurą. Żeby klasyfikacja wiekowa zaczynała się od wieku 15 lat, zablokowano możliwość wzięcia do samochodu prostytutki. Z podobnymi ograniczeniami spotkali się gracze w Australii.

 

W GTA: VC pojawia się wiele licencjonowanych kawałków z 1986 roku i wcześniejszych lat. Można ich odsłuchiwać poprzez stacje radiowe umieszczone w grze. Każda ze stacji charakteryzuje się gatunkiem puszczanej muzyki – mamy więc do wyboru heavy metal, rap w stylu Wild czy pop. W większości są to utwory znanych w świecie muzyki wykonawców takich jak Michael Jackson, Judas Priest, David Lee Roth, Hall and Oates czy Ozzy Osbourne. Pojawia się również fikcyjny zespół heavy metalowy Love Fist, dla którego wykonujemy kilka misji. Ich styl zainspirowano takimi zespołami jak Mötley Crüe czy Iron Maiden. Ich piosenki można usłyszeć w stacji V-Rock. W 2013 roku na iTunes pojawiła się ich pierwsza płyta nosząca tytuł Love Fist EP.

Vice City zostało zbudowane na silniku „trójki”. Całość charakteryzuje się otwartością świata i swobodą jaką oferuje nam miasto, w którym toczy się kokainowa opowieść. Wiele charakterystycznych cech zostało przeniesionych z poprzedników. Część miasta jest początkowo niedostępna i żeby je odblokować musimy wykonywać kolejne misje. Te są różnorodne – polegają na likwidowaniu członków gangu, ważnych osobistości, udowadnianiu czegoś czy wypełnianiu zadań niezwiązanych z zabijaniem. Kiedy już podejmiemy się jakiejś misji swoboda zostaje w pewien sposób ograniczona – jeśli nie trzymamy się wymaganych zasad, musimy zacząć misję od nowa. Gdy nikomu nie służymy możemy robić wiele rzeczy. Po mieście rozmieszczone są różne przedmioty do znalezienia oraz posiadłości, które możemy kupić. Tyczy się to budynków mieszkalnych oraz firm. Te drugie oferują jeszcze kilka dodatkowych zadań w zależności od charakteru biznesu. Jeśli ukończymy wszystkie fuchy od danej firmy, ta generuje nam przychody. Oprócz tego możemy kraść różnego rodzaju pojazdy jak samochody, motocykle, motorówki, helikoptery czy nawet czołgi i się nimi przemieszczać. Do tego dochodzi możliwość tworzenia istnego chaosu na ulicach miasta, robienie napadów na sklepy i uczestniczenie w różnego rodzaju mini grach jak zabijanie określonej grupki osób z użyciem wyznaczonej broni, pobijanie rekordu na jakiejś trasie czy służenie w dobrej sprawie jako strażak, kierowca karetki czy dostawca pizzy. Czym więcej ludzi zabijamy tym bardziej interesują się nami siły porządkowe począwszy od zwykłych funkcjonariuszy do FBI czy Gwardii Narodowej. Ścigający zmienili trochę swoje zachowania względem poprzedników – ot choćby rzucają na drogę kolczatki, by przebić nam opony. Żeby uciec możemy przemalować samochód czy zmniejszyć poziom zainteresowania o jeden punkt korzystając z gwiazdek rozmieszczonych w różnych częściach miasta. Za ukończenie zadań pobocznych dostajemy ulepszenia do postaci jak nieskończony sprint, odporność na ogień czy zwiększona ilość punktów HP.

 

Tytuł ukazał się w 2002 roku na PlayStation 2, a w następnym pojawił się również na komputerach PC i konsolach Xbox. Do 2006 roku Grand Theft Auto: Vice City było najlepiej sprzedającą się grą na PlayStation 2. Zyskała uznanie nie tylko wśród lubiących wydawać pieniądze, ale również wśród graczy i krytyków branżowych. Oceny sięgały szczytu i gra wygrała kilka znaczących nagród. W Golden Joystick Awards została określona jako Ostateczna Gra Roku 2003 oraz Gra Roku na PlayStation 2. GameSpot muzykę wybraną na potrzeby gry określił w 2002 słowami Best Music on PlayStation 2. Podobne nagrody tytuł otrzymał od IGN i 1st British Academy Video Games Awards.

 

Jeśli chcesz zwiedzić jedno z najgorętszych miast dostępnych w grach wideo i poczuć się jak Tony Montana czym prędzej odwiedź wirtualny sklep PlayStation i pobierz cyfrową wersję klasyka, która jest dostępna od połowy 2013 roku.