HDMI - czy długość kabla ma znaczenie? Wszystko co musisz wiedzieć o next-genowym graniu

Chcąc wykorzystać pełen potencjał konsoli PlayStation 5 lub Xbox Series X warto zwrócić uwagę na dobry kabel HDMI i nowoczesny telewizor, wyposażony w technologie, które pozwolą wykorzystać pełen potencjał tych gamingowych sprzętów. Dzisiaj skoncentrujemy się na odpowiedzi na pytanie - czy długość kabla ma znaczenie?

Panuje powszechne przekonanie, że kabel HDMI nie ma znaczenia, bo przecież obraz przesyłany jest cyfrowo. Wiele naukowych ekspertyz i obliczeń potwierdza to stwierdzenie, ale znalazłem też kilka innych opinii, które zaraz postaram się szczegółowo przedstawić, włącznie z osobistymi doświadczeniami. Kupując dzisiaj konsolę nowej generacji warto wykorzystać jej pełen potencjał. Obraz przesyłany w rozdzielczości 4K i 120 klatkach to jedna strona medalu, ale przydadzą się jeszcze takie technologie jak VRR (zmienna częstotliwość odświeżania), ALLM czy potencjalne wsparcie dla upłynniacza obrazu (wykluczające co prawda działanie VRR, ale w niektórych przypadkach bardzo użyteczne). 

Xbox Series X jest pod względem technicznym najmocniejszą konsolą nowej generacji. Ma także najwięcej tytułów działających w 120 klatkach na sekundę, dlatego telewizor ze wsparciem 4K/120 w przypadku tej konsoli ma bardzo dużo sensu. VRR z kolei działa bliźniaczo podobnie do AMD FreeSync czy NVIDIA G-Sync. Karta graficzna generuje określoną liczbę klatek, które przesyłane są do wyświetlacza. Jego obraz synchronizuje się z działaniem GPU, dzięki czemu nie doświadczymy żadnego rozrywania obrazu (tzw. tearingu), przeskoków czy spadków animacji. Wszystko będzie zawsze idealnie płynne, znacząco poprawiając komfort zabawy. Żeby zyskać wsparcie dla zmiennej częstotliwości odświeżania, niezbędne jest wykorzystanie złącza HDMI 2.1, które gwarantuje też obsługę 4K/120 FPS. 

Zacznijmy od podstaw - jaki kabel HDMI wybrać? 

Swego czasu myślałem, że podstawowy kabel z pudełka od PlayStation 4 Pro będzie w zupełności wystarczający do komfortowej zabawy w 4K i pod tym względem nic mnie już nie może zaskoczyć. Jasne, jego konstrukcja to absolutne minimum potrzebne do obsługi tak wysokiej rozdzielczości, ale warto zainwestować w nieco lepszy przewód. Mój wybór padł na produkt firmy Belkin, ze wsparciem dla 4K/120 Hz lub 8K/60 Hz o przepustowości 48 Gbps. To właśnie ta ostatnia wartość ma tutaj kluczowe znaczenie. Po wymianie kabla zauważyłem kilka kluczowych zmian, które znacznie wpłynęły na odbiór obrazu. Korzystam z telewizora Samsung QLED Q80T skonstruowanego na matrycy LCD. Nie przeczę, że w przypadku OLEDów może nie być tak wyraźnych efektów. 

Zanim podzielę się swoimi spostrzeżeniami, muszę wyjaśnić pewne kwestie. Kabel HDMI, jak wspomniałem na początku, przesyła obraz cyfrowo, czyli zero-jedynkowo (są to po prostu dane binarne). Sama wymiana kabla nie zmieni jego sposobu działania. To już nie jest analog (VGA lub chinch) kontra cyfra (DVI, DisplayPort, HDMI) gdzie różnice widzieliśmy gołym okiem (w jakości, ostrości i kolorach szczególnie). Znajdziemy rzecz jasna ekspertów upierających się, że wymiana kabla HDMI nie dostarczy absolutnie żadnych różnic w jakości obrazu. Żadnych zmian. Sam przez lata powielałem te informacje, aż w końcu, po wielu testach w internecie i filmach na YouTube, zdecydowałem się samodzielnie sprawdzić, kto ma racje.

Przechodząc do meritum. Po wymianie podstawowego kabla HDMI na ten z wyższą przepustowością, zauważyłem ewidentną poprawę jakości czcionek, szczególnie cienkich linii i ogonków, do tego więcej kolorów o lepszym nasyceniu, delikatnie głębszą czerń oraz absolutny brak jakichkolwiek mikroprzycięć, np. w menu PlayStation 4 Pro. Wcześniej system operacyjny potrafił bardzo delikatnie "chrupnąć", natomiast po wymianie przewodu nic takiego nie miało miejsca (to nie był problem samej konsoli, a w mojej ocenie odbioru obrazu przez matrycę TV). Poprawiły się także przejścia tonalne, wygładzając gradientowe tła, a jakość HDR, w moim odczuciu, zauważalnie poszła w górę, dostarczając jeszcze lepszy efekt.

Zauważyłem wyraźne różnice w kontraście choćby po podłączeniu Xboxa One X i uruchomieniu Forzy Horizon 4, gdy światło słoneczne padało na mokry asfalt. Poprawa jakości obrazu była ewidentna, chociaż jedyne co zrobiłem, to po prostu wymieniłem przewód na taki o znacznie wyższej przepustowości (ten oryginalny od PS4 Pro ma 18 Gbps, różnica jest zatem duża - aż 30 Gbps). Nie dokonałem absolutnie żadnych zmian w samych ustawieniach jakości obrazu w TV. Sugeruję, żeby każdy z Was spróbował na własną rękę. Jeden z największych sceptyków jakich znam, mój brat, sam na własne oczy zobaczył, że poprawa jest ewidentna. 

Czy długość kabla ma znaczenie? Jeżeli kupimy metrowy czy dwumetrowy kabel, to w zasadzie nie ma tu większego problemu. Nawet najbardziej tandetny przewód nie sprawi nam żadnych problemów. Gorzej, gdy chcemy przeciągnąć kabel HDMI przez cały dom i potrzebujemy aż 20 metrów. Drobne błędy w konstrukcji przewodu, mocne zagięcia lub wyraźne uszkodzenia oplotu mogą zauważalnie wpłynąć na jakość obrazu. Warto przy takich potrzebach zainwestować nieco więcej środków i kupić kabel sprawdzonego producenta. Muszę też rozwiać jeden z mitów dotyczący pozłacanych końcówek HDMI - nie ma znaczenia, czy są one złote czy srebrne w tym konkretnym przypadku. Złoto zapewnia nieco wyższą trwałość, ale na pewno nie wpływa na jakość obrazu. Co muszę podkreślić, powyższych różnic w jakości obrazu nie zaobserwowałem w takim stopniu w rozdzielczości 1080p. Wyraźnie widoczne były tylko z wykorzystaniem matrycy 4K i konsoli, która wspiera 4K. 

Czego jeszcze potrzebujemy do next-genowego grania?

Wiecie już, że warto zainwestować w telewizor ze złączem HDMI 2.1, które wspiera nie tylko 4K/120 Hz, ale też VRR czy ALLM (służące do automatycznego przełączenia ustawień w tryb gry z niższym opóźnieniem matrycy). Duże znaczenie mają też wszelkiego rodzaju czernie i co za tym idzie - kontrast. Najlepszymi wyświetlaczami pod tym względem są, rzecz jasna, panele OLED, chociaż na salony powoli wkraczają już matryce miniLED i CrystalLED, które mogą poważnie zagrozić diodom organicznym. Wysoki współczynnik HDR (czyli ilość wyświetlanych nitów) również będzie miał kluczowe znaczenie. Upłynniacz obrazu w połączeniu z VRR nie działa, ale np. tryb Motion Game Plus w telewizorach Samsunga potrafi magicznie "przyspieszyć" daną produkcję, sprawiając wrażenie zabawy w 60 klatkach, gdy odpalimy jakiś tytuł zablokowany na 30 FPS. Dla niektórych, np. dla naszego czytelnika, który napisał podlinkowany powyżej blog, różnice są dosłownie powalające. 

Jeśli tylko wzrośnie dostępność next-genów w sklepach, nie macie się nad czym zastanawiać. Ogromne wrażenie robi szybkość dysków SSD, zmieniając kompletnie odbiór grania na konsoli. Do tego DualSense znakomicie radzi sobie w dedykowanych tytułach, dostarczając mnóstwo wrażeń. Xbox Series X z kolei to sprzęt zastępujący do grania bardzo mocnego PeCeta. Jeśli za ok. 2200 zł możecie kupić urządzenie, które odtwarza w 4K/120 FPS kilkadziesiąt gier przy bardzo wysokich ustawieniach szczegółowości obrazu to zakup potężnego komputera stacjonarnego tylko do grania przestaje się opłacać. W obydwu przypadkach do zestawu dochodzi jeszcze Xbox Game Pass (na konsolach ma bardziej rozbudowaną ofertę). Ciekaw jestem, kiedy Sony zaproponuje swoją platformę abonamentową. Jestem przekonany, że do tego dojdzie - chyba nikt z nas nie ma żadnych wątpliwości.