Nie tylko Civilization. 10 najlepszych strategii 4X z ostatniej dekady

Sid Meier odmienił oblicze gier w 1991 roku. Jego Civilization, które pojawiło się najpierw na PC, a następnie m.in. na Amidze, Atari ST i konsolach (porty na PlayStation, Saturna i SNES) zrewolucjonizowało gatunek bardzo rozbudowanych strategii turowych o epickim rozmachu.

Sid Meier samodzielnie zainicjował nowy gatunek w dziejach gier wideo: strategie 4X (skrót od słów eXplore eXpand, eXploit i eXterminate). Gatunek, w którym rozgrywka skupia się nie na budowaniu ogromnego imperium, rozwijaniu technologii, zakładaniu nowych miast czy kolonii i wreszcie na dyplomacji, rozwoju nauki, a nawet na prowadzeniu wojen. Od 1991 roku powstało wiele innych tytułów tego typu, które konkurują z marką Civilization. Przed wami lista perełek z kategorii strategii 4X, w które trzeba zagrać.

10. Master of Orion: Conquer the Stars 

Tytuł argentyńskiego studia NGD z 2016 roku to de facto remake kultowego Master of Orion - bez specjalnych fajerwerków i udziwnień. To też sprawia jednak, że ta strategia sci-fi, w której kierujemy imperium jednej z 10 galaktycznych ras, jest wyjątkowo przystępna dla początkujących. Gra nie jest przeładowana dziesiątkami skomplikowanych mechanizmów i udziwnień - dokładnie jak oryginalne wydanie kultowego Master of Orion.

Platforma: PC

9. Fallen Enchantress: Legendary Heroes

Twórcy znakomitego Sins of a Solar Empire oraz Galactic Civilizations nie zawiedli. Fallen Enchantress to jedna z ciekawszych gier 4X, wypełniona w bardzo umiejętny sposób motywami fantasy, z ciekawym systemem dyplomacji i niesamowitymi frakcjami. Grafika dzisiaj nie jest już zbyt atrakcyjna (ba, już w 2013 roku oprawa gry trąciła myszką), ale gameplayowe mechanizmy w tej strategii są wciąż ogromnie atrakcyjne.
  
Platforma: PC

8. Endless Space 2

Amplitude Studios już wielokrotnie pokazywało, że jest ogromnie utalentowane. Nie inaczej było z Endless Space 2, które pojawiło się na rynku w pełnej formie w maju 2017 roku. Gra science fiction 4X rozwinęła najlepsze cechy pierwszej odsłony Endless Space, przyprawiając tę strategiczną space operę piękną oprawą wizualną. Tytuł wyposażono przy tym w chyba najlepsze tutoriale w gatunku strategii 4X, co pozwala nawet żółtodziobom na łatwe rozpoczęcie zabawy.

Platforma: PC

7. Age of Wonders: Planetfall

Fantasy w 4X? Marka Age of Wonders to prawdziwa ikona w tej kategorii, a wydanie Planetfall, w którym pojawia się na dodatek moc motywów science fiction, jest wyjątkowo godne polecenia (szczególnie, że produkcja pojawiła się również na Xbox One i PlayStation 4). Pozycja oferuje bardzo ciekawe kampanie dla każdej z dostępnych frakcji, a przy tym świetny, turowy system walki, kojarzący się z XCOM, który znacznie wykracza poza proste schematy znane z marki Civilization.

Platforma: XOne, PS4, PC

6. Old World

Old World jest wyjątkową strategią 4X z kilku powodów. Przede wszystkim zabawa odbywa się tu w mniejszej, bardziej "intymnej" skali, w której prowadzimy poszczególne dynastie starożytnych mocarstw a drzewko technologiczne rozwija się tylko do epoki klasycznej - bez wchodzenie w średniowiecze, renesans itd. Produkcja przygotowana przez studio Mohawk Games fascynuje w związku z tym klimatem i motywami narracyjnymi kojarzącymi się z Crusader Kings i znacznie większą dbałością o antyczne szczegóły, niż w konkurencyjnych tytułach. Do gry stworzono aż 3000 unikalnych, inspirowanych historią wydarzeń, co nadaje rozgrywce smaczku. Tytuł miał wątłą kampanię reklamową (zdecydowanie przegrywając pod względem marketingu z Humankind), ale gorąco namawiam do dania mu szansy - szczególnie, że to Old World dostało nieco lepsze oceny, niż wspomniany Humankind.

Platforma: PC

5. Galactic Civilizations III

Galactic Civilizations III ma już sporo lat na karku (gra pojawiła się na rynku w maju 2015 roku), ale nadal cieszy niezmiernie z każdą rozpoczętą turą (szczególnie z genialnym rozszerzeniem Crusade). Tytuł studia Stardock daje ogromną frajdę z zaludniana kolejnych układów słonecznych, podbijania planet i wchodzenia w dyplomatyczne interakcje ze świetnie zrealizowanymi rasami zaludniającymi kosmiczną przestrzeń. Co ważne - walka nie jest jedynym rozwiązaniem. Tak jak w marce Civilization sukces można odnieść np. przez dominację kulturową lub technologiczną.

Platforma: PC

4. Endless Legend

Endless Legend jest mniej znanym tytułem od wielu mocniej promowanych gier w tym zestawieniu, ale nie znaczy to, że można go pominąć. Gra ekipy Amplitude Studios, która pojawiła się na rynku w 2014 roku w idealny sposób wykorzystuje klimaty fantasy (w miksie z sci-fi), zapewniając naprawdę ciekawy świat, pełen tajemnic i niezwykle ciekawe, ogromnie zróżnicowane frakcje do poprowadzenia. W grze pojawia się przykładowo stronnictwo, które potrafi... przenosić swoje osady albo grupa, która może założyć tylko jedno miasto. Rewelacyjne pomysły i genialne wykonanie.

Platforma: PC

3. Distant Worlds: Universe

Distant Worlds nie jest grą z "ostatniej dekady" -tytuł pojawił się na rynku 11 lat temu. Mimo wszystko postanowiłem go umieścić w tym rankingu, bo gra ogromnie się rozwinęła w kolejnych latach (ostatnie rozszerzenia Distant Worlds dostawało jeszcze w 2014 roku), stając się mistrzem gatunku 4X. Niewiele jest produkcji, w których na tak ogromną skalę można zautomatyzować upierdliwe procesy - twórcy Distant Worlds pozwalają na uwolnienie się od całego żmudnego mikrozarządzania swoim imperium, tak byśmy mogli skupić się na szerszym planie strategicznym. Wspaniała SI, bardzo wyrafinowana mechanika gameplayu i ogromny rozmach - te cechy sprawiają, że nie możecie pominąć Distant Worlds, jeśli lubicie kosmiczne tytuły 4X.

Przypominam przy okazji, że już niedługo na rynku ma wylądować Distant Worlds 2. Czekamy obecnie na dokładny termin premiery.

Platforma: PC

2. Humankind

Humankind to najświeższy konkurent Civilization VI, przed którym z pewnością jeszcze długa droga rozwoju. W związku z pewnymi błędami obecnymi w dniu premiery gra wyrobiła sobie średnią na poziomie 7,9/10. Już teraz jednak ta produkcja 4X imponuje swoim rozmachem i ciekawymi pomysłami, przede wszystkim swobodniejszym niż w Civilization podejściem do cech wyróżniających daną frakcję czy wspaniałym systemem dyplomacji. Tytuł wyróżnia się przy tym bardzo estetyczną grafiką, ze ślicznym, przejrzystym interfejsem. Wiele wskazuje na to, że przed Humankind świetlana przyszłość, o ile deweloperzy nie zawalą sprawy z patchami i aktualizacjami.

Platforma: PC

1. Stellaris

Stellaris to prawdziwa uczta dla fanów gier pokroju Master pf Orion; to budowanie gigantycznego, kosmicznego imperium w bezprecedensowej skali. Jednym z większych sukcesów autorów gry jest uwolnienie jej w dużym stopniu od "mikrozarządzania" - wiele procesów da się tutaj zautomatyzować, aby uprzyjemnić szerokie, strategiczne planowanie. Co ważne również: Stellaris jest dostępny również na konsolach w bardzo przyjemnie wykonanej formie, co w grach 4X jest wciąż rzadkością. Warto zainteresować się również rozszerzeniami do tej produkcji, jak już złapiecie bakcyla - większość z nich jest świetna. 

Platforma: PS4, XOne, XSX, PC