Nie tylko Gran Turismo. Oto filmy i seriale o wyścigach, które powinniście koniecznie obejrzeć

Premiera filmu “Gran Turismo” Neilla Blomkampa po raz kolejny kieruje wzrok widzów na filmy o wyścigach samochodowych. Ten dość specyficzny podgatunek kina sportowego ma dość bogatą tradycję, w której mieszczą się zarówno klasyczne produkcje biograficzne, jak i odhaczające niemal wszystkie cechy gatunku historie o młodych gniewnych, którym w osiągnięciu sukcesu na torze (lub w mieście) pomagają doświadczeni kierowcy po przejściach.

Wspomniane już “Gran Turismo” może się okazać filmem, który pozwoli urodzonemu w Johannesburgu reżyserowi na odbicie się od dna. Pamiętany za sprawą świetnego i niezwykle oryginalnego, zwłaszcza w swoich czasach, “Dystryktu 9” twórca nie miał bowiem w ostatnich latach dobrej passy. Jego najnowsza propozycja pokazuje jednak, że Blomkamp nadal ma dryg do realizowania wciągających widowisk, które przy okazji z pewnością zadowolą właścicieli growej franczyzy, na podstawie której powstał sam scenariusz. Obraz z Archie’m Madekwe i Davidem Harbourem w rolach głównych to przy tym dość standardowy film sportowy, który powinien zadowolić wszystkich miłośników gatunku. Zwłaszcza tych, którzy kochają go pomimo licznych wad większości produkcji wymienionych także w tym artykule, złożonego częściowo również z tych produkcji, o których dziś być może mało kto pamięta.

Need for speed

Czego by nie powiedzieć o najnowszej propozycji Neilla Blomkampa z pewnością jest ona zdecydowanie wyżej oceniana niż poprzednia ekranizacja gry samochodowej, jaką był film Scotta Waugha z 2014 roku. Oparty na serii gier Electronic Arts film miał przebojem wedrzeć się pomiędzy kolejne części serii “Fast & Furious”(będącej wtedy między szóstą a siódmą odsłoną), a także za sprawą wartkiej akcji i bardzo dobrej obsady (Aaron Paul, Dominic Cooper, Michael Keaton, Rami Malek) zawojować box office. Udało się to średnio, bo choć widowisko zarobiło na siebie, to jednak w Dreamworks z pewnością liczono na więcej niż 200 milionów dolarów, na co dowodem jest choćby to, że choć myślano o sequelu ostatecznie nic z niego nie wyszło.

Wyścig 2001

Oceny filmu Renny Harlina z 2001 roku z pewnością odstraszą wielu potencjalnych widzów (i słusznie!), ale z drugiej strony: czy można sobie odmówić seansu filmu z Sylvestrem Stallone na podstawie jego własnego scenariusza? Ten oczywiście znów nie grzeszy oryginalnością. Po raz kolejny mamy więc do czynienia z postacią doświadczonego kierowcy samochodowego, którego zadaniem jest pomóc w wywalczeniu mistrzostwa młodemu i krnąbrnemu zawodnikowi. Tego odtwarza niejaki Kip Pardue, dla którego występ w tym filmie miał być prawdziwą bramą wjazdową do wielkiej kariery, ale sądząc po kolejnych rolach kompletnie jej nie wykorzystał.  Akurat jego oszczędziła jednak, wyjątkowo szczodrze obdarzająca nominacjami, malinowa akademia, która wskazała dzieło Harlina aż siedmiokrotnie, ostatecznie przyznając nagrodę tylko, pojawiającej się tu na drugim planie, Estelli Warren.

Le Mans 66’

Jedną z bezpośrednich inspiracji dla scenariusza do filmu Jamesa Mangolda, zasłużenie nominowanego do Oscara w głównej kategorii w 2020 roku, była dostępna również po polsku książka “Szybcy jak diabli” A.J. Baime, traktująca o rywalizacji Forda z mającym ogromne doświadczenie w najtrudniejszym wyścigu samochodowym świata, Ferrari. Choć początkowo głównych bohaterów mieli grać Tom Cruise i Brad Pitt, ostatecznie trudno wyobrazić sobie lepszy duet niż Matt Damon i Christian Bale. Prócz nich na uwagę zasługuje znakomite drugie tło: świetny Tracy Letts jako butny, ale też żyjący w wiecznym cieniu swego ojca, Henry Ford II, Josh Lucas, czyli denerwujący, korporacyjny lizus Leo Beebe, John Bernthal grający charyzmatycznego Leo Iacoccę i Cathriona Balfe odtwarzająca tu klasyczną żonę idealną.

Formuła 1: Jazda o życie

Już sześć sezonów liczy sobie serialowa produkcja Netflixa, dzięki której widzowie mogą się przyjrzeć od kuchni najbardziej prestiżowym wyścigom maszyn samochodowych, które rokrocznie gromadzą miliony widzów. Mniej niż o aspektach czysto technicznych, związanych z niezwykle skomplikowanymi maszynami, które często ulegają uszkodzeniom na torze, mówi się tu o motywacjach samych zawodników, śledząc ich zwycięstwa i porażki.

Wyścig 2013

Film Rona Howarda z 2013 roku opowiadający o słynnej rywalizacji na torze Formuły 1 pomiędzy Jamesem Huntem (Chris Hemsworth) i słynnym Nikim Laudą (Daniel Bruhl), doczekał się wielu branżowych pochwał, okraszonych m.in. dwoma nominacjami do Złotego Globa i nagrodą BAFTA za najlepszy montaż. Okazał się on bodaj najbardziej chwalonym filmem XXI wieku (obok “Le Mans 66’), opowiadającym o rywalizacji na torze, który miał przypaść do gustu samemu Nickiemu Laudzie, który zaprzyjaźnił się z grającym go aktorem.

Najlepsi z najlepszych

Choć francuski film z 2003 roku, do którego scenariusz napisał m.in. Luc Besson, opowiada o 24-godzinnym wyścigu w Le Mans, nie ma - jak choćby obraz Jamesa Mangolda - nic wspólnego z żadną realną postacią. Scenariusz do niego oparty jest bowiem na serii komiksów, autorstwa Jean Gratona, tworzonych od 1957 roku, a w kolejnych latach kontynuowanych także przez jego syna Phillippe’a. Co ciekawe obraz ten był w niektórych krajach dystrybuowany pod tytułem “Need for speed”, a muzykę do niego napisała dobrze znana także w Polsce angielska grupa Archive.

Grand Prix

Serial anime, który miał swoją światową premierę w latach 1977-1978, do kolejnych krajów - w tym także Polski - docierał z dużym opóźnieniem i w nietypowej wersji. U nas pamiętany jest głównie dzięki atrakcyjnej czołówce, w której słychać francuski utwór wykonywany przez Bernarda Milleta. Pierwsze dwa odcinki, z polskim lektorem, są nadal dostępne na Youtube. Jedna z głównych postaci występująca w tym serialu jest oczywiście wzorowana na Nikim Laudzie.

Born 2 Race

Film Alexa Ranarivelo miał być jedną z tych wielu produkcji przeznaczonych bezpośrednio na rynek DVD, skoncentrowaną wokół postaci bardzo młodego chłopaka, zafascynowanego samochodami, zmuszonego do zamieszkania ze swym ojcem, byłym kierowcą NASCAR, z którym łączy go typowa szorstka relacja. Okoliczności sprawiają, że bohater zyska możliwość ścigania się w ulicznych wyścigach, dzięki czemu oczywiście złapie z rodzicielem nić porozumienia. Ta klasyczna fabuła widocznie spodobała się widzom, bo obraz cieszył się całkiem sporą popularnością, do tego stopnia, że powstał nawet jego sequel, a Ranarivelo zrealizował później choćby podobny “Kurz, pot i łzy”, tym razem rozgrywające się w środowisku kierowców off-road.

Błyskawicznie

Film Michaela Schultza z 1977 roku, do którego skrypt napisał znany aktor i scenarzysta Mario van Peebles, koncentrował się wokół postaci pierwszego afroamerykańskiego kierowcy samochodowego, Wendella Scotta, którego w filmie zagrał Richard Pryor. Dzięki pracy nad tym obrazem poznał zresztą Pam Grier, odtwarzającą jego żonę Mary, z którą następnie przez kilka kolejnych lat tworzyli parę także poza planem. Sam Scott zaczynał w latach 40’, by w 1963 roku wygrać rywalizację NASCAR na najwyższym poziomie, a w 2015 roku został przyjęty do Galerii Sław.

Serce do jazdy

Film z 1983 roku łączy z poprzednim nie tylko Beau Bridges, grający w obu obrazach, ale także podobna formuła. Znana choćby z późniejszego występu w serii “Szklana pułapka” Bonnie Bedelia odtwarza tu bowiem postać Shirley Muldowney, rzeczywistej zawodniczki, której udało się jako pierwszej jeździć w wyścigach wraz z mężczyznami. Prawdziwa Muldowney pełniła na planie produkcji Jonathana Kaplana funkcję koordynatorki, a choć w jednym z wywiadów przyznała, że obraz ten nie do końca oddaje to co działo się w jej życiu w tym czasie, to jednak przyznała, że jako dobra reklama samego sportu zasługuje na uznanie. Ponoć sama chciała, by wcieliła się w nią Jamie Lee Curtis, ale Bedelia sprawdza się tu bardzo dobrze.