Dating Simy i ich późniejsze odmiana Social Simy, często nazywane na zachodzie grami dla ,,weebów'' mają długą i ciekawą historię. Gatunek wywodzący się z powieści wizualnych na przestrzeni ostatnich 30 lat zmienił się diametralnie. Od czystych Dating Simów, przez Social Simy, po ich hybrydy z JRPG/SRPG. Jeśli jesteś ciekaw ewolucji tego ciągle niszowego u nas gatunku, to zapraszam do lektury mojego bloga. Przed czytaniem, mała uwaga. Dating i Social Simów jest na rynku tak dużo (szczególnie tych dostępnych tylko w Japonii), że ograniczyłem się tylko do tych moim zdaniem najbardziej wpływowych na rozwój tego gatunku.

Dōkyūsei (,,Classmates'')

Data premiery w Japonii: 1992

Data premiery na Zachodzie: brak, tylko rimejk z 2022 (Dōkyūsei Bangin' Summer)

Fan translation patch: NIE (oryginał)

Producent: ELF (oryginał) / Shiravune (remake)

Wydawca: ELF (oryginał) / Shiravune (remake)

Platforma: PC-98 (oryginał) / Steam (remake)

Oryginał z NEC PC-98:

Remake z Steam:

Na początek małe wyjaśnienie. PC 98 to była taka dziwna odmiana ówczesnych PC-tów, produkowana przez firmę NEC. Japoński PC-98 to był prawdziwy dom dla najbardziej hardkorowych gier, skierowanych głównie do osób dorosłych. Na tym sprzęcie pełno było ekstremalnie brutalnych gier (z elementami np. gore lub guro), jak i erotycznych, które z wzgledu na ówczesną mocną cenzurę nie miałyby w ogóle żadnych szans na choćby samo wydanie na sprzętach Segi, Sony, czy Nintendo. Nic dziwnego, że na tym komputerze wychodziło wówczas pełno gier ,,hentai'', jak i dating simów, ponieważ NEC jako jedyny producent sprzętu pozwalał na publikację tego typu gier bez cenzury.

Dōkyūsei z 1992 roku to prekursor dzisiejszych Dating Simów, w kształcie jakie dzisiaj znamy. Co prawda nie jest to pierwszy symulator randek na rynku, bo one pojawiały się na PC-98 jeszcze w latach 80, ale był to pierwszy tytuł o którym usłyszała szersza publika w Japonii, głównie dzięki szkolnemu settingowi i możliwości romansowania z postaciami dorosłymi (np. nauczycielka). Ta gra jako pierwsza wprowadziła zarządzanie czasem wolnym, gotówką, jak i również kalendarz, które dwa lata później dopracowano w Tokimeki Memorial i to 14 lat przez Personą 3 !!! 

Dōkyūsei w 2022 roku doczekało się zarówno oficjalnej lokalizacji, jak i pełnego rimejku pod nazwą Dōkyūsei: Bangin' Summer. Gra jest do kupienia na Steam za około 72 PLN. Osobiście preferuję oryginał, bo jestem boomerem co woli ręcznie rysowane, pikselowy art style z PC-98, od prostego komputerowego CGI w rimejku, no ale rimejk to obecnie jedynie dostępna wersja po angielsku tej gry, więc wyboru za bardzo nie ma. No chyba, że ktoś lubi się bawić w Alt+Tabowanie.

Tokimeki Memorial (,,Hearttrob Memorial'')

Data premiery w Japonii: 1994

Data premiery na Zachodzie: brak

Fan translation patch: TAK (tylko wersja SNES), link: https://www.translated.games/snes/heartthrob

Producent: Konami Digital Entertainment

Wydawca: Konami

Platforma: PC-Engine (oryginał), Super Famicom, Gameboy Color, Saturn, PSX, PSP

Absolutny klasyk, który każdy fan tego typu gier powinien znać. Gra, która zdefinowała gatunek Dating Simów i zapoczątkowała szał na tego typu produkcje w Japonii. Na mechanikach właśnie z tej gry wzorowały się późniejsze m.in. Sakura Taisen, Persona 3, czy Fire Emblem: The Awakening. W szczególności Persona 3-5, która wręcz skopiowała właściwie wszystkie elementy z tej serii m.in, szkolny setting, time managment, social linki, czy kalendarz. Pomimo ogromnej popularności w Japonii, jak i fenomenalnej sprzedaży Konami do tej pory nie odważyło się na lokalizację JAKIEJKOLWIEK gry na zachodzie, a co najśmieśniejsze obok serii E-Football / E-Baseball i Momotaro Dentetsu jest to jedyna seria ich gier, którą nieprzerwalnie robią do dziś. Ich najnowsze Tokimeki Memorial 4 na Switch również nie opuściło granic Japonii !!! WTF Konami ??? Pierwsze Tokimeki Memorial rozeszło się tylko w samej Japonii (na wszystkich platformach) w ponad 1,1 mln kopii, jest to do tej pory najlepiej sprzedająca się gra z tego gatunku w historii, przynajmniej jeśli chodzi o samą Japonię. Polecam ograć wersję SNES-ową, która niedawno dostała fan translation patch (link wyżej). Pomimo upływu prawie 30 lat graficznie gra się świetnie zestarzała. No i ta muza w openingu :D

True Love

Data premiery w Japonii: 1995

Data premiery na Zachodzie: 1999 (PC Windows), 2019 (Steam)

Fan translation patch: -

Producent: Software House Parsley

Wydawca: CD Bros (oryginał), Fakku (wersja Steam)

Platforma: PC-98, PC Windows, Steam

Wraz z wybuchem popularności Tokimeki Memorial w Japonii, zaczęły się pojawiać jak grzyby po deszczu jej klony. Jednym z takich jest True Love. Jednak to co różni tą VN od Tokimeki Memorial to jest ... sam fakt wydania jej na zachodzie. Tak dobrze słyszycie, oryginały od Konami do tej pory nie zostały wydane na zachodzie, zaś jej ,,podróbki'' już tak. I o ile się nie mylę, jest to chyba pierwszy ,,czysty'' Dating Sim wydany na zachodzie, przynajmniej jeden z pierwszych, bo jest ich tyle na rynku, że ciężko jest się w tym połapać. W 2019 roku gra została umieszczona na Steamie w cenie około 35 PLN, więc nie trzeba się już męczyć z wyciąganiem starego PC-ta / laptopa z Windows 98/2000/XP z piwnicy :)

Sakura Taisen (,,Sakura Wars'')

Data premiery w Japonii: 1996 (oryginał), 2003 (PS2 remake)

Data premiery na Zachodzie: brak

Data premiery na Wschodzie: 2006 (Rosja, tylko wersja PC)

Fan translation patch: TAK (tylko wersja Saturn), link: https://cdromance.com/sega_saturn_isos/sakura-wars-english-patched/

Producent: Red Company, Sega Overworks

Wydawca: Sega, Akella (Rosja, wersja PC)

Platforma: Saturn (oryginał), Dreamcast, PS2 (remake), PSP, PC Windows

Po lewej oryginał z Saturna, po prawej remake na PS2:

 Sakura Taisen (Sakura Wars) to kolejny Dating Sim (a właściwie już Social Sim), który po Tokimeki Memorial spopularyzował ten gatunek w Japonii. Pierwsze cztery gry z tej serii są jednymi z najlepiej sprzedających się gier na Saturna i Dreamcasta w Japonii (w TOP 10), zaś druga część z sprzedażą na poziomie 500 000 kopii (w pierwszy tydzień od momentu premiery) jest nadal drugą najlepiej sprzedającą się grą w historii gatunku w Japonii. Podobnie jak Tokimeki Memorial, nie wiem jakim cudem do tej pory pierwsze cztery (najlepsze) gry nie doczekały się oficjalnych lokalizacji. Była to również jedna z pierwszych serii gier wideo z tzw. multimedia treatment (manga, anime, stage show, gadżety, zabawki, pachinko, tamagochi w stylu tych z Pokemonami, czy nawet kawiarnia na motywach serii). Tutaj kilka ciekawostek:

According to Famitsu's 1996 top ten wanted list, Sakura Wars scored second place just below Final Fantasy VII. The game went on to win the Game of the Year prizes at the CESA Awards and Semi-Grand Prix Awards in 1997. Sakura Wars later ranked #13 place in the Famitsu's 100 all-time favorite games list. The first four Sakura Wars games all made Japan’s “Top 100 Games of all time” as voted by fans. In 2009, Sakura Wars scored first place in the Famitsu list of most wanted game sequels of all times. In 2010, Sakura Shinguji ranked 17th place in Famitsu's reader poll of top 50 best video game characters. She is one of the highest-ranking female characters on the list, below Amaterasu from Ōkami and Yuna from Final Fantasy X.

(Źródło: https://sakurawars.fandom.com/wiki/Sakura_Wars_(Franchise)#Video_games#Video_games )

 Tym co odróżniało Sakura Wars, od innych ówczesnych klonów Tokimeki Memorial to: unikalny setting - jedna z pierwszych tego typu gier w innym settingu niż szkolny / licealny, system prowadzenia rozmów w czasie rzeczywistym LIPS (fani Shenmue będą wiedzieć o co chodzi), oraz zaczerpnięcie elementów do tej pory zarezerwowanych tylko dla JRPG tzn. animowane cutscenki, muzyka symfoniczna, gra ma normalną fabułę i nie polaga tylko na wyrwaniu swojej waifu, minigry, czy implementacja prostego systemu walki (strategia turowa), gdzie im lepiej dbamy o nasze podopieczne w Adventure Mode, tym nasze ,,Power Rangers'' są mocniejsze w bitwie. Był to pierwszy Social Sim z ,,gameplayem'', 10 lat przed wydaną na zachodzie Personą 3, czy 16 lat przed Fire Emblem The Awakening. Kolejną mocną stroną tego tytułu była jego interaktywność, przypominająca mocniej ,,grywalne anime'' niż klasyczny Dating Sim. Szkoda, że najnowsza odsłona na PS4 prawie wszystko to porzuciła i stała się dziwną hybrydą Senran Kagury (...). Jedynka na Saturnie doczekała się fan translation patch, zaś do dwójki jest ponoć na ukończeniu + zaczęto pracę nad trójką na Dreamcasta, więc to pewnie tylko kwestia czasu aż wszystkie gry zostaną przetłumaczone przez fanów na język angielski.

Langrisser III - V

Data premiery w Japonii: 1996-1998

Data premiery na Zachodzie: brak

Fan translation patch: tylko Langrisser IV (wersja PSX), link: https://cdromance.com/psx-iso/langrisser-iv-english-patched/

Producent: Career Soft

Wydawca: Nippon Computer Systems

Platforma: Saturn, PSX

 Pamiętacie SMT Devil Survivor i serię Growlancer od Atlusa ? Langrisser to gra od tych samych twórców - Career Soft. Podobnie jak w Personie, o ile pierwsze dwie gry w serii są standardowymi przedstawicielami JRPG (w tym wypadku SRPG), tak Langrisser od trzeciej części zaczął mieszać się z mechanikami rodem z symulatorów randek. Wydane w okresie 1996-1998 roku (znowu tylko w Japonii) Langrisser III-V to właściwie nic innego jak dzisiejsze Fire Emblem z Dating Simem tylko, że pod niemal każdym względem lepsze. Langirsser III jako pierwszy wprowadził do gatunku SRPG nieliniowy system narracji, podobny do tych z Dating Simów. W zależności od wyborów i działań gracza, relacje sprzymierzeńców się do nas zmieniają w trakcie gry, co prowadzi do zakończenia związanego z dziewczyną żywiącą do nas największe uczucia. Szkoda, że Career Soft upadł po rozstaniu z Atlusem (niestety nie znalazł sobie nowego wydawcy po SMT Devil Survivor Overclocked), bo uwielbiałem ich gry. SMT Devil Survivor, Growlanser i Langrisser to jedni z najlepszych przedstawicieli tego gatunku. Sądząc po beznadziejnej sprzedaży rimejków Langrisser 1 & 2 na Switch, raczej wątpię, że ktoś oficjalnie zlokalizuje pozostałe gry z serii z Dating Simem. Jak ktoś jest zainteresowany to czwórka w wersji PSX doczekała się fan translation patch, zaś resztę można ograć z przetłumaczonym skryptem w sieci.

Thousand Arms

Data premiery w Japonii: 1998

Data premiery na Zachodzie: 1999

Fan translation patch: -

Producent: TOSE przy współpracy z Red Company

Wydawca: Atlus

Platforma: PSX

 Pierwsza gra z elementami Dating Sim wydana na zachodzie na konsolach, jak i piąta gra wydana w USA od Atlusa (po kolejno: Jack Bross, Revelations Persona, Snowboard Kids, Revelations Demon Slayer). Thousand Arms to Dating Sim z elementami JRPG, powstały przy współpracy z Red Company (od Sakura Wars). Akcja dzieje się w steampunkowym świecie, a głównym bohaterem gry jest wybraniec o imieniu Meis, który musi uchronić świat przed zagrożeniem z strony Mrocznych Akolitów. Aby to zrobić musi znaleźć 5 legendarnych Świętych Płomieni, zanim to zrobią akolici i ich armia cyborgów / robotów. Meis to spadkobierca rodziny ,,Spirit Blacksmith'', który odziedziczył po swoim ojcu umiejętność (nie wiem jak to nazwać) ,,ukobiecania'' tzn. przekuwania uczuć kobiet w moc swojej broni. W skrócie im lepiej Meis radzi sobie w podrywaniu dziewczyn, tym lepiej jego miecz staje się silniejszy. Mimo, że to była jedna z pierwszych tego typu wydanych gier wydanych na zachodzie, gra była krytykowana za przeciętną grafikę, zbyt prosty turowy sytem walki, jak i niewielką ilość walk. Jednak była chwalona za artstyle, świetnie napisane postacie, humor i elementy symulatora randek, które były wówczas u nas czymś nowym.

Shin Megami Tensei: Persona 3

Data premiery w Japonii: 2006

Data premiery na Zachodzie: 2006

Fan translation patch: -

Producent: Atlus (P-Studio)

Wydawca: Atlus (oryginał), Ghostlight (wersja PSP), Sega (wersje PS4, PC, Switch, XBOX One, XBOX Series)

Platforma: PS2 (oryginał), PSP, PS3, PS4, PC, Switch, XBOX One, XBOX Series

 Atlus tworząc Personę 3 wpadł na prosty i genialny pomysł. Po prostu połączył SMT (Dungeon Crawler, kolekcjonowanie demonów) z Tokimeki Memorial (Social Sim, szkolny setting, kalendarz, ulepszanie cech postaci), upraszczając przy tym system walki Press Turn z SMT III Nocturne, czy Digital Devil Saga. Była to również pierwsza tego typu gra na zachodzie, która zdobyła dużą popularność, ponieważ w przeciwieństwie do wcześniej wspomnianych symulatorów, Persona 3 posiada nie tylko klasyczne elementy RPG (leveling, crafting, grind, customizację, itemizację), jak również kompleksowy gameplay i fabułę na poziomie innych, dużych JRPG-ów dostępnych wówczas na rynku. Atlus również miał też szczęście z idealnym wstrzeleniem się w datę premiery na zachodzie. Okolice 2005 roku to był początek upowszechniania się internetu w gospodarstwach domowych (internet wtedy robił się na tyle tani i dostępny, że przestało to być już większym problemem), a co za tym idzie dostęp do anime i informacjach o JRPG-ach był dużo łatwiejszy dla zachodniego odbiorcy niż to było jeszcze w latach 90 XX wieku. Sukces komercyjny Persony 3, skłonił do zrobienia Persony 4, dzięki której Atlus stał się nieco bardziej rozpoznawalny na zachodzie. Z kolei Persona 5 utorowała drogę Atlusowi do pierwszej ligi JRPG-ów (moim zdaniem zrobili to już przy SMT III Nocturne, ale nie jest to po prostu tytuł dla każdego).

Fire Emblem: Awakening

Data wydania gry w Japonii: 2012

Data wydania gry na Zachodzie: 2013

Fan translation patch: -

Producent: Intelligent System

Wydawca: Nintendo

Platforma: 3DS

 Gra która ponoć uratowała franczyzę przed śmiercią (chociaż ja tak nie uważam, bo nadal jest sporo fanów starszych Fire Emblem, które były klasycznymi SRPG'ami). Pod względem konstrukcji gry to nic innego jak rip-off Langrisserów III-V z Sega Saturn i Playstation. Z tymże Intelligent System w przeciwieństwie do Career Soft ma to niesamowite szczęście, że wydawcą ich gier jest Nintendo, a to oznacza bardzo duży budżet na marketing, ogromny fanbase i rzeszę potencjalnych odbiorców tego tytułu. Na dodatek wzrastajacy szał na mobilne granie w Japonii, jeszcze mocniej pomógł im w popularyzacji serii w Japonii, gdzie wcześniejsze Fire Emblem bez Dating Simu sprzedawały się tam raczej kiepsko. Nie zmienia to faktu, że to wciąż bardzo dobry SRPG z przyzwoicie napisaną historią oraz postaciami (w przeciwieństwie do takiego np. Fates i Engage) i zasłużenie przyczynił się do popularyzacji nie tylko SRPG-ów zmiksowanych z Dating Simem / Social Simem, jak i również japońskich SRPG-ów w ogóle.

Monster Prom

Data wydania: 2018

Producent: Beautiful Glitch

Wydawca: Those Awesome Guys

Platforma: Steam

 Dla tych co nie lubią ,,chińskich bajek''. Monster Prom to jeden z nielicznych dobrych Dating Simów, zrobionych przez zachodnie indie studio. To co odróżnia Monster Prom od innych klonów Tokimeki Memorial to artstyle (przypomina bardziej amerykański komiks, niż japońską mangę), setting amerykańskiego kampusu zamiast typowego japońskiego liceum i ... tryb online. Tak jest to Dating Sim w którym romansować możemy z kolesiem po drugiej stronie globu. Gra jest dostępna na Steam za około 44 PLN. Do wypróbowania jest też wersja demo.