Ultima Underworld: The Stygian Abyss to RPG wyprodukowane przez Blue Sky Productions (istotny element Looking Glass Technologies) i wydane przez Origin Systems 27 marca 1992 w USA i w 1992 w Europie na MS-DOS. W późniejszym czasie ukazały się wersje FM Towns (grudzień 1993), PC-98 (17 grudnia 1993), PlayStation (Japonia, 14 marca 1997) oraz Windows Phone (29 maja 2002). Jest to pierwsza odsłona pod-serii Ultima Underworld.

W 2014 w cyfrowej dystrybucji na GoG pojawiła się wersja na PC z systemem Windows.

Dalsza część tekstu pod wideo

Produkcja jest RPG-iem z perspektywy pierwszej osoby osadzonym w świecie Ultima, gdzie gracz w świecie 2.5D porusza się po podziemiach. Tam też walczy z różnymi potwornościami czy rozmawia z neutralnymi postaciami. To, co wyróżnia grę na tle innych produkcji z tamtego okresu, to - poza zastosowaną technologią (działa na autorskim silniku studia) pozwalając na niespotykaną swobodę w poruszaniu - nieliniowość zarówno w drodze do celu jak i rozmowach z postaciami, które to mogą zakończyć użyczeniem użytecznych informacji jak i walką. Gracz z tą produkcją może zapoznać się jedynie w rozgrywce dla pojedynczego gracza.

W ramach fabuły opowiedziana jest historia Avatara, który po wydarzeniach z Ultima VI: The False Prophet wraca do swojego świata. Sielankę przerywają mu koszmary wspominające o strasznym wydarzeniu w Britanii, tak więc decyduje się tam wyruszyć, a tam staje się świadkiem porwania córki Barona Almrica. W efekcie tego zostaje wtrącony do lochu - tam ma do wyboru gnić aż do końca albo wyruszyć w celu uratowania kobiety z rąk porywaczy.

Tuż po wydaniu produkcja nie sprzedawała się najlepiej, więc Origin Systems ograniczył wydatki na marketing. Jednak niedługo później - dzięki szeptanemu marketingowi - stała się ona bardziej rozpoznawalna, a finalnie sprzedała się w liczbie około 500 000 kopii. Ultima spotkała się z bardzo ciepłym odbiorem ze strony recenzentów, którzy to chwalili głównie zastosowaną technologię, grafikę oraz nieliniowość - jeśli pojawiały się zarzuty, dotyczyły one głównie problemów ze sterowaniem. Ponadto, została uhonorowana przez m. in. PowerPlay czy Computer Gaming World w kategorii najlepszego RPG z 1992 roku.

Ultima Underwold: The Stygian Abyss była produkcją mającą dość duży wpływ na rynek gier - stanowiła ona źródło inspiracji dla twórców takich serii jak The Elder Scrolls, BioShock, Half-Life, Tomb Raider czy Deus Ex, a sama technologia stanowiła podwalinę pod pierwszą odsłonę serii System Shock. Dodatkowo prezentacja technologii wczesnej wersji gry na CES (Consumer Electronics Show) w 1990 zainspirowała Johna Carmacka, później głównego programistę id Software, by wykorzystać "texture mapping" w swojej produkcji. W efekcie tego ukazał się Catacombs 3D, technologiczny przodek Wolfenstein 3D.

Pomimo technologicznej przewagi, Origin Systems utrzymało w uniwersum grafikę w 2D. Gra doczekała się kontynuacji Ultima Underworld II: Labyrinth of Worlds - miała nadejść jeszcze jedna, ale pomysł został odrzucony najpierw przez Origin Systems, a potem przez Electronic Arts (tu za nią miało odpowiadać Arkane Studios). W efekcie tego na rynku ukazał się duchowy następca - Arx Fatalis.

W 2015 roku, składający się z m. in. pracowników Looking Glass Studios, Otherside Entertainment zapowiedział kolejną odsłonę pod-serii - Underworld Ascendant, wydaną w 2018 roku. Osadzona jest ona w tym samym uniwersum, co Stygian of the Abyss, a ze względu na aspekty prawne - właściciel praw do marki (Electronic Arts) nie przekazał praw do nazwy - nie nosi nazwy Ultima.