RetroGranie vol. 4 - Sony, PlayStation, i niesłusznie zapomniane tytuły

Serię Retrogrania zaczęliśmy od automatów Arcade. Poznaliśmy również historię C64 i Amigi. Czas więc na pierwszą konsolę. PlayStation, jest naturalną kontynuacją mojego minionego wpisu. Dla przypominienia - pierwszym 32-bitowym sprzętem, podłączanym do telewizora i umożliwiającym uruchamianie gier wideo... była Amiga CD32. Model był gwoździem do trumny dla Commodore, ale jednocześnie doprowadził do ogromnych zmian na rynku... otworzył oczy producentom kraju kwitnącej wiśni.

Gwoli ścisłości - arykułów o historii marki PlayStation napisano ogrom, dlatego tym razem dla odmiany pojawi się kilka informacji o historii samego Sony. Szybkim krokiem przypomnimy sobie historię współpracy na linii Sony-Nintendo, a na deser, siedem "niedocenionych" tytułów, które z niewiadomych mi przyczyn, nie trafiły na listę blockbusterów.

MSX - komputer domowy Sony

Niespełna rok po wypuszczeniu na rynek genialnego na ówczesne czasy Commodore C64, (jeszcze nie taki) gigant z Redmond, a dokładniej Kazuhiko Nishi, prezes tokijskiej filii Microsoft, zaproponował wprowadzenie jednolitego standardu, który miał objąć nowo produkowane mikrokomputery - Microsoft Extended (MSX). Wśród firm, które pokusiły się wejść w zaproponowany biznes (MSX DOS przy wykorzystaniu języka MSX Basic),  możemy wymień m.in. marki: Yamaha, Canon, Philips, Panasonic czy założoną 7 maja 1946 przez Masuru Ibukę oraz Akio Moritę, Tokyo Tsushin Kogyo K.K..

Sony, czyli od rozgotowanego ryżu do pierwszych konsol

Najpewniej niewielu z Was wie, że w latach 40' jednym z głównych źródeł utrzymania Sony, marki znanej ówczesnie jako Tokyo Tsushin Kogyo K.K. była... maszynka do gotowania ryżu. Siedziba młodych przedsiębiorców umiejscowiona była w wynajmowanym budynku z przeciekającym dachem.

W latach 50' firma wprowadziła na rynek pierwszy magnetofon, co doprowadziło do opracowania licencji na technologię transystorową (pierwsze radio transystorowe na japońskim runku).

Osiem lat później (58') następuje zmiana nazwy firmy - świat oficjalnie poznaje markę Sony Corporation. Nazwa Sony jest ciekawą hybrydą - sonus (z łaciny) oznacza dźwięk, zaś zwrot sonny boy oznacza w Japonii młodego, kreatywnego człowieka, o otwartym umyśle.

W 1960 roku, jako pierwsza firma na świecie wprowadza do sprzedaży telewizor tranzystorowy (TV8-301), a sławę przynosi jej pierwszy przenośny odtwarzacz - Walkman TPS-L2. W tym samym czasie wraz z Philipsem opracowuje pierwsze krążki CD (premiera w 82').

W miedzyczasie (80') powstaje pierwsza kamera Sony, a dwa lata później wraz z premierą płyt CD, świat po raz mógł odkryć zalety Discmana.

Dalej były już lata 90', a jak wiemy, są to czasy omawianej przez nas kultowej konsoli - PlayStation.

Sony vs Nintendo

Szybkim krokiem przez hitorię, o której nie wypada nie wspomnieć.

Nintendo dla którego Sony opracowywało już układ dźwiękowy dla SNES'a (SPC-700), postanawia przy współpracy z Sony (pod przewodnictwem Kena Kutaragiego) stworzyć dodatkowy nośnik do Super Famicona. Mowa o napędzie CD, który zerwałby kajdany niedoskonałości ówczesnych kartridżów (pojemność).

Nintendo miało zadbać o podzespoły, design i gry, ich partnerzy o dostosowanie napędu.

Sony opracowując sprzęt, dochodzi do wniosku, że stworzy nowy format danych, dzięki czemu zyska pełną kontrolę nad tłoczeniem gier dla swojego wielkiego "N".

Dla Nintendo to sytuacja nieakceptowalna (jak wiemy do dzisiaj autoryzują swoje licencjonowane nośniki). Dodatkowo "niezadowolenie z postępu prac",  kieruje ich w stronę Philipsa.

źródło: https://www.neogaf.com/threads/nintendo-playstation-so-apparently-someone-has-one.1074500/

Ojcowie PSX'a o zerwaniu umowy dowiadują się z mediów (targi CES 91'). Nie chcąc wypuścić wypracowanych technologii z rąk postanawiają opracować własny sprzęt kompatybilny ze SNES'em (rozszerzający jego działanie o napęd CD). Nintendo grozi pozwem sądowym, co skutkuje wycofaniem się z przedsięwzięcia.

Kolejny przystanek - SEGA (tam włodarze Sony dowiadują się o niechęci SEGI do pracy nad wspólnym projektem).

Sony dochodzi do wniosku - "faktycznie nie mamy doświadczenia na rynku gier". Twórcy Walkmana wyruszają na łowy. Łupem pada studio Psygnosis (m.in. Lemmings, Benefactor, Wipeout). Dodatkowo dochodzi do podpisania umowy na wyłączność z Namco (m.in. Pac Mac, Galaga, Dig Dug, Tekken) i Williams Entertainment.

Kilka słów o sprzęcie

Lata 90'. Klamka zapadła. Sony produkuje swoją konsolę. Prawdziwego potwora ówczesnych czasów. Jak się później okazało, 32-bitowca, obsługującego płyty CD (gry i muzyka), z procesorem o taktowaniu 34 MHz (w tym czasie moja Amiga 500 miała 7,16 MHz).

Po nieudanej współpracy z Nintendo pewne było jedno. Konsola musi powstać, a jej projekt powinien zwiastować jednoznaczne zerwanie z przeszłością. Nowa konsola nie mogła wyglądać jak nieślubne dziecko Nintendo i Sony...

Wizja Teiyu Goto  (głównego projektanta) różniła się od pomysłów Kena Kutaragiego (głownego inżyniera, ojca PlayStation). Pierwsze wersje kontrolera przypominały w znacznej mierze te z konsoli konkurencji.
Goto z całych sił walczy o możliwość zamieszczenia w padach dodatkowych "uchwytów" (ku niezadowoleniu Kena). Czas ucieka, projektów powstaje kilkanaście i... na scenie pojawia się prezes Sony. Pod groźbą ewentualnych zwolnień, nakazuje dogadanie się zwaśnionym kumplom. Goto pokazuje swoje najnowsze dziecko, prezes pomysł błogosławi, i tym sposobem projektant stawia na swoim. Jego wizja przekonała przełożonych.

Co ciekawe pierwszy dualshock nie posiadał gałek analogowych. Zmieniły to dopiero kolejne rewizje sprzętu.

Trójkąt, kwadrat, kółko, krzyżyk

Designer pierwszego kontrolera PlayStation, zdradził skąd pomysł na sławetne ikonki na przyciskach pada:

"Trójkąt odnosi się do punktu widzenia; to skojarzyłem z głową lub wskazówką, wybrałem kolor zielony. Kwadrat symbolizuje kartkę papieru, co łączy się z dokumentem lub menu. Kółko i iks reprezentują "tak" i "nie" - czyli podejmowanie decyzji. Oznaczyłem je kolejno jako czerwone i niebieskie."

Co ciekawe w Japonii kółko pomaga akceptować wybory, a X anulować. 

PlayStation debiutuje w grudniu 94' na japońskim rynku (we wrześniu kolejnego roku, na starym kontynencie). W Europie do ogrania dostajemy m.in. Battle Arena Toshinden, Ridge Ricer czy nieśmiertelnego WipeOuta. Sprzedaje się ostatecznie w przeszło 100 mln egemplarzy (Nintendo 33, Sega Saturn 10 mln).

To oznaczało jedno. Sony odkryło nowa żyłę złota i ostatecznie utarło nosa henegomon branży gier wideo.

Przy okazji. Wiecie skąd nazwa PSX'a (sam skrót był nazwą roboczą projektu ale jak widać świetnie się przyjął)? Szefostwu Sony podobala się nazwa komputerów nazywanych stacjami roboczymi (workstation). Podmienili więc "work" na "play".
Genialna prostota, dzięki której już sama nazwa informowała potencjalnego odbiorcę, jakie jest zastosowanie ich nowej maszynki.

Esencja

Przejdźmy do konkretów. Seria Crash, Resident, Metal Gear Solid, Tekken, Wipeout - i masa innych ponadczasowych hitów, została przemaglowana wzdłuż i wszerz. Mamy kolejne części, remastery i multum materiałów poświęconych tym niezwykłym produkcjom. Ja dla odmiany chciałbym napisać o grach, o których mówi się mniej, a z pewnością nie zasługują na zapomnienie. Liczę że trafię na perełkę, która i w Tobie drogi graczu, obudzi najmilsze wspomnienia dzieciństwa.

Kingsley's Adventures - tytuł równie trudny co grywalny. Zrealizowana przez wspomnią wcześniej ekipę z Psygnosis produkcja, należała do gatunku action-adventure. Myślę że śmiało mogła konkurować przyjemnością obcowania z kultowym Crashem czy Spyro, a przeszkodzić mógł jej głównie wysoki próg wejścia. W grze wcielaliśmy się w liska, który za pomocą miecza, toporka i tarczy miał za zadanie obronić krainę przed złym czarnoksiężnikiem. Sama rozgrywka przypominała tą z serii Legend od Zelda - były rozmowy z napotykanymi NPC'ami, lochy i proste łamigłówki. Gra przy której za dzieciaka świetnie spędziłem czas.

Die hard trilogy gra zręcznościowa, stworzona przez Probe Entertainment. Oparta na filmach z serii Szklana pułapka. Składa się z trzech części, z których każda reprezentowała inny gatunek – strzelankę trzecioosobową, grę wyścigową oraz strzelankę typu rail shooter. Z uwagi na moją miłość do automatów Arcade, najbardziej leżały mi misje celowniczkowe. W rzeczywistości cała produkcja była szalenie przyjemna. O tym że jest przeniesieniem "Szklanej pułapki" do wirtualnego świata gier wideo, dowiedziałem się... kilka lat po jej ograniu.

Looney Tunes: Sheep Raider - w rzeczywistości Sheep, Dog 'n' Wolf (wydana jako Looney Tunes: Sheep Raider w Ameryce Północnej) to platformowa gra skradankowa, opracowana i opublikowana przez Infogrames. Uwielbiany przeze mnie kojot miał za zadanie podkraść jedną z owiec. Do dyspozycji miał zamawiany arsenał (rzecz jasna) z firmy Acme. Kreskówkowa oprawa była urocza, a dla tej gry zarwałem kilka nocy grając ze starszym kuzynostwem.

Wild Arms - to gra RPG opracowana przez japońską firmę Media Vision. Do dzisiaj pamiętam zachwyt nad malowniczymi sceneriami 2D, które w trakcie gry przeplatały się z walkami przedstawianymi w trójwymiarze. Walka, szereg zagadek i możliwość kontrolowania trzech postaci. Do tego wszystkiego ciekawa fabuła, lochy i... nocki ze słownikiem języka angielskiego w dłoni.

Dune 2000 - jeden z nielicznych RTS'ów ery szaraka w który zagrywałem się całymi godzinami. Trzy różniące się od siebie frakcje walczą o uznanie cesarza. Każda ma mocne i słabe strony. To co utrzymało mnie przy grze na dłużej, to możliwość rozgrywania pojedynków w kanapowym multi. Zmagania z kumplami były równie emocjonujące, co późniejsze walki przy PC'towych tuzach gatunku.

[img]74059[/img]

Klonoa - niezwykła platformerowa podróż. Wcielamy się w antropomorficznego kota, który jako jedyny w wiosce... pamięta swoje sny. Oczywiście okazuje się że to nie byle jakie sny - to istne proroctwa. Jeżeli grałeś w Klonoa to wiesz, że fabuła jak na platformera była wyjątkowo mocno rozwinięta. Jeżeli nie, to wiedz że oprócz części drugiej i remaku na Wii niebawem... będziemy mogli wrócić do tego wspaniałego świata dzięki Nintendo Switch!

Policenauts - to może zabrzmieć jak bluźnierstwo. Jak gra Świętego Hideo mogła znaleźć się na mojej liście. No więc mogła. Wśród wszystkich kumpli, posiadaczy PlayStation, byłem chyba jedyną osobą która zgłębiała wykeowany w tym point-and-cliku świat sci-fi. Ręcznie rysowana grafika, sekcje zręcznościowe. Dla mnie jedna z najlepszych gier, nie tylko wśród tych "niedocenionych".

Game Over

Zawsze gdy wspominam o retro sprzęcie, i grach które pojawiły się na platformach lat 90', nachodzi mnie jedna myśl. To czasy ogromnego przełomu, skoku technologicznego, innowacji i odwagi. Gry nie kosztowały milionów, więc podejmowane ryzyko było w razie porażki mniej bolesne. Ogrom gatunków, szalone pomysły, element zaskoczenia. 
Aktualnie gry są piękniejsze, większe, i niezwykle rozbudowane. Mi jednak brakuje "tego czegoś". Iskierki nowości, świeżego spojrzenia na gry i udowodnienia że potrafimy nie tylko upiększać to co już powstało, ale tworzyć nowe. Takiej właśnie świeżości życzę Wam drodzy czytelnicy. Do przeczytania następnym razem.

aaa... i jeszcze szybki bonus

Gran Turismo - najlepiej sprzedający się tytuł na PS1 sprzedał się w ponad 10 000 000 egzemplarzy... a zgodnie z informacją Kazunory Yamauchi (jednego z projektantów) nad grą pracowało 15 osób, przez 5 długich lat.

Czarne płyty - pamiętacie spody płyt? Tak, część miała czarne spody. Sprzeczaliśmy się za dzieciaka czy to świadczyło o oryginalności nośnika i zabezpieczeniach. Tak, czarne płyty były początkowo tłoczone dla PS, nie, nie miały żadnych dodatkowych funkcji.

Pojemność - w czasach debiutu PS, kartridże konkurencji umożliwiały zapis kilkunastu MB. Jak wiadomo, płyty CD umożliwiały pomieszczenie zawrotnych 650 MB. Pojawiały się jednak gry, dla których miejsca i tak potrafiło zabraknąć...